Vrolijk pasen Hungarian style

Nog even en het is weer pasen. Na Kerstmis dat andere feest waarop Hongaarse families eropuit trekken om de rest van de familie weer eens te zien. En dat is, met name op het platteland goed te merken. Op de weg verschijnen plotseling allerlei volgeladen Lada’s, Wartburgs en Suzuki Swifts die de rest van het jaar – gelukkig maar – een vaste plek in de garage hebben. De bestuurders missen duidelijk routine en de meer geroutineerde weggebruikers moeten regelmatig vol in de ankers als er weer zo’n vehikel met 60 km op een provinciale weg rijdt of plotseling een kruising oprijdt.

De meer traditionele manier

Met name op paasmaandag is het een drukte van belang. Dat is traditioneel de dag dat Hongaarse mannen (jongens) aanbellen bij huizen waar jongedames wonen, een gedichtje opzeggen en vervolgens de dames in kwestie met – veelal goedkope – eau de cologne besprenkelen. U kunt wel nagaan welk een genot dit is na de vijfde besproeiing. Alle ramen moeten open om de lucht leefbaar te houden. Maar voor de dames het is nog altijd beter dan enkele decennia geleden, toen ze nog volle emmers water over zich heen kregen. Tegenwoordig wordt nog wel gebruik gemaakt van de sodafles.

Op paasmaandag zult u met name in de dorpen veel mannen in slecht passende pakken (’op z’n paasbest’) door de straten zien lopen. Later op de dag zie je ze steeds vaker waggelen of in de berm liggen slapen, want in veel gevallen worden de heren voor hun bezoek beloond met een glas pálinka (Hongaarse brandewijn) en dat wil wel eens uit de hand lopen. Voor de kleinere gasten is er traditioneel een rood ei, alhoewel chocolade-eieren tegenwoordig geliefder zijn. Maandag wordt trouwens door zeer veel Hongaren gebruikt om er op uit te trekken. Om het nuttige en het aangename te verenigen betekent dit in de meeste gevallen picnic pal naast de auto.

Paasdis: ham, eieren, kalács

Zoals zo vaak staat het eten ook op pasen centraal. Het belangrijkste ingredient voor pasen is de ham. Al weken voor pasen liggen en hangen de winkels vol met grote hammen, die op paaszondag en –maandag worden verorberd, veelal met mierikswortel. De ham heeft de in de laatste decennia de traditionele rol van het lamsvlees overgenomen. Daarnaast komen er vaak nog veel andere soorten vlees op tafel. Populair zijn schenkel (in het Duits ’eisbein’ en Hongaars: ’csülök’) en gedroogde worst. En eieren natuurlijk. Tot de paasdis behoort tenslotte zoet brood ('kalács' genaamd).

Kunstwerken op ei

Wat eieren aangaat, uiteraard spelen deze ook hier een belangrijke rol. Eieren verstoppen gebeurt hier niet. Eieren verfen wel, sterker nog: op het platteland worden prachtige kunstwerken gemaakt van eieren. Ze worden gesneden en in sommige gevallen zelfs met metaal beslagen.

Rondgang op paaszaterdag

Vanzelfsprekend gaan veel mensen met pasen naar de kerk. De mis op zaterdagavond is het imposantst. Aan het einde van de mis, die aan het begin van de avond plaatsvindt, maken de aanwezigen wordt er zwijgend een rondgang rond de kerk, om zo het overlijden van Jezus te gedenken.

Wij zijn er klaar voor. We doen het met ons dochtertje half Nederlands (dus met eieren zoeken, vorige week ook al bij de ambassade) en half Hongaars (dus met familiebezoek en veel ’husika’ – vlees, maar zonder parfumspuiten) Tot na pasen.